Từ ngày 21 đến ngày 23/9/2017, tại Khu nghỉ dưỡng
Vietsovpetro, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, Trung ương Hội Hữu nghị
Việt Nam - Azerbaijan thuộc Liên hiệp Các tổ chức hữu nghị Việt Nam tổ chức Diễn
đàn Hữu nghị và Hợp tác. Đây là một trong các hoạt động nhân kỷ niệm 25 năm
thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam- Azerbaijan (23/9/1992 – 23/9/2017).
Cộng hòa Azerbaijan thành lập vào
ngày 28 tháng 5 năm 1918, từ năm 1922 trở thành một trong 15 nước cộng hòa thuộc
Liên bang CHXHCN Xô Viết. Năm 1990 CHXHCNXV Azerbaijan đổi tên thành Cộng hòa
Azerbaijan và tuyên bố độc lập vào ngày 18/10/1991.
Azerbaijan thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam
ngày 23/9/1992.
Đặt cơ sở cho mối quan hệ hữu nghị Việt Nam -
Azerbaijan là chuyến thăm Azerbaijan của Chủ tịch Hồ Chí Minh - người con vĩ đại
của dân tộc Việt Nam và chuyến thăm Việt Nam của Ngài Heydar
Aliyev - Vị lãnh tụ toàn dân tộc của nhân dân Azerbaijan diễn ra trong thế kỷ
trước. Trong lần đến thăm Khu Công nghiệp Dầu khí Baku, ngày 23/7/1959, Chủ tịch
Hồ Chí Minh từng nói với các đồng chí lãnh đạo Liên Xô và Azerbaijan: “ Tôi
nghĩ Việt Nam chúng tôi có biển, nhất định sẽ có dầu, nhưng đang chiến tranh
chưa làm được, tôi hy vọng và tin tưởng rằng sau khi Việt Nam kháng chiến thắng
lợi, các đồng chí sẽ giúp chúng tôi tìm ra dầu rồi thì giúp khai thác và chế
biến dầu, xây dựng được khu công nghiệp Dầu khí như Baku hiện
nay”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Khu công nghiệp dầu khí Baku - Azerbaijan
năm 1959. Ảnh Tư liệu
Phó Thủ tướng Liên Xô Heydar Aliyev (giữa) trong
chuyến thăm Việt Nam năm 1983. Bên phải là đồng chí Đỗ Mười, người sau này là
Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam. (Ảnh chụp lại ảnh tư liệu).
Mối
quan hệ giữa hai nước theo
thời gian càng được thắt chặt và củng cố. Trong những
năm qua, Azerbaijan đẩy mạnh hợp tác với Việt Nam trên nhiều lĩnh vực chính trị,
ngoại giao, văn hóa, giáo dục… đặc biệt
là hợp tác kinh tế - thương mại đã tăng mạnh. Trong năm 2016, thương mại hai chiều giữa Việt Nam và
Azerbaijan đạt 104,44 triệu USD và 6 tháng đầu năm 2017 tăng gấp đôi
so với cùng kỳ năm 2016. Hai nước đã thành lập Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam –
Azerbaijan về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học – kỹ thuật để thúc đẩy và
đôn đốc việc thực hiện các thoả thuận cấp cao đã đạt được, cũng như hoạch định
những hướng hợp tác cho tương lai.
Tháng
11/2015 Đại sứ Anar Imanov đến thăm Vietsovpetro
Ảnh: Đức Hậu
Quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước đã được
ghi lại bằng những dấu ấn rất cụ thể như tại Baku, Thủ đô của Azerbaijan, có
đường phố mang tên Vũng Tàu và ở Vũng Tàu cũng có một đường phố mang tên Baku.
Azerbaijan là mảnh đất gắn bó và nghĩa tình với không ít người Việt Nam bởi
nhiều thế hệ sinh viên Việt Nam đã được học tập trong các trường đại học tốt
nhất của Azerbaijan từ nhiều năm trước và nay đang có những đóng góp tích cực
vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng đất nước Việt Nam.
Từ giữa những năm 1960 đến nay, các
trường đại học của Azerbaijan đã đào tạo cho Việt Nam khoảng gần 4.000 cán bộ
khoa học, kỹ sư, luật gia và nhiều lĩnh vực khác. Nhiều người trong số đó đã nắm
giữ các trọng trách trong các cơ quan Nhà nước và Quốc hội, trở thành lãnh đạo
các tập đoàn hàng đầu, hiệu trưởng đại học, viện trưởng, các nhà khoa học và nhà
giáo có uy tín trong nước và quốc tế.
Có
thể kể đến là Trường ĐH Dầu hóa ở Baku là trường danh tiếng và có truyền thống
lâu đời nhất châu Âu. Đặc biệt, trường rất giỏi đào tạo sinh viên cho khâu đầu -
là thăm dò, khai thác. Nhiều thế hệ lãnh
đạo của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, của Vietsovpetro đã học ở đây và trở thành
những cán bộ chủ chốt như Anh hùng Lao động, nguyên Tổng Giám đốc Vietsovpetro:
Nguyễn Giao, Trần Lê Đông; nguyên Tổng Giám đốc PVN: Trần Ngọc Cảnh; nguyên Chủ
tịch Hội đồng thành viên PVN Phùng Đình Thực, Nguyễn Quốc Khánh, … và nhiều cán
bộ lãnh đạo khác. Còn thế hệ hôm nay thì có Tổng Giám đốc PVN Nguyễn Vũ Trường
Sơn, Thành viên Hội đồng thành viên PVN Phan Ngọc Trung, Tổng giám đốc
Vietsovpetro Từ Thành Nghĩa, Bí thư Đảng ủy- Phó Tổng giám đốc Vũ Nam Cường, Phó
Tổng Giám đốc Lê Việt Hải, Chánh kỹ sư Trần Văn Vĩnh và lãnh đạo nhiều ban, đơn
vị thành viên của Tập đoàn, của Vietsovpetro…
Và không chỉ giúp Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực,
những kỹ sư giỏi, những chuyên gia, công nhân lành nghề của Azerbaijan đã sang
Việt Nam giúp đỡ xây dựng nhiều công trình dầu khí. Cung cấp cho Việt Nam nhiều
thiết bị, máy móc trong ngành công nghiệp từ thập niên 80, đặc biệt trong quá
trình xây dựng và phát triển Liên doanh dầu khí Vietsovpetro từ năm 1981. Tổng
Giám đốc đầu tiên của Vietsovpetro là ông Mamedov Đ. G, người
Azerbaijan.
Đại sứ Anar Imanov, trong 1 lần đến
thăm Vietsovpetro vào năm 2015 đã khẳng định rằng, các cán bộ Việt Nam từng học
tập, công tác tại Azerbaijan, sự hình thành và phát triển của Vietsovpetro chính
là những mắt xích quan trọng giúp củng cố, tăng cường quan hệ hữu nghị và hợp
tác truyền thống giữa hai nước. Việc Azerbaijan mở Đại sứ quán tại Việt Nam vào
năm 2013, tiếp theo đó Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev thực hiện chuyến thăm
cấp Nhà nước tới Việt Nam năm 2014, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm cấp Nhà
nước tới Azerbaijan vào tháng 5/2015 cũng là thể hiện mong muốn của cả hai nước
trong việc thúc đẩy quan hệ Azerbaijan - Việt Nam phát triển lên tầm cao mới.
Bên cạnh đó, trong chuyến thăm chính thức của Chủ tịch
nước Trương Tấn Sang tới Azerbaijan, Petrovietnam và SOCAR (là
một trong những công ty dầu khí lớn nhất thế giới hiện nay. SOCAR có 65.000 nhân
viên, trong đó có tới một phần ba là kỹ sư, kỹ thuật viên và chuyên gia. SOCAR
tham gia toàn diện tất cả các lĩnh vực của ngành công nghiệp dầu khí từ thăm dò,
xây dựng mỏ dầu khí, tinh luyện, ngưng tụ đến vận tải dầu khí, sản xuất và bán
các sản phẩm hóa dầu) đã ký thỏa thuận hợp tác về
thăm dò, khai thác dầu khí tại một vài khu vực có tiềm năng dầu khí. Đây
là cơ hội hợp tác song phương trong lĩnh vực thăm dò - khai thác dầu khí, dịch
vụ kỹ thuật dầu khí, cung ứng vật tư và nhân lực phục vụ ngành dầu khí. Hi vọng
sau sự kiện này, sự hợp tác giữa hai bên sẽ đi vào chiều sâu và mang lại hiệu
quả kinh tế lớn cho cả hai phía.
Nằm ở vị trí địa chính trị quan trọng ở vùng Nam
Kavkaz, Azerbaijan sở hữu nhiều tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là dầu khí. Đây
có thể sẽ là cửa ngõ để Việt Nam tiếp cận các quốc gia vùng Kavkaz và các nước
lân cận. Mặt khác, Việt Nam cũng là cửa ngõ để Azerbaijan tham gia vào thị
trường Đông Nam Á.
Dịp này, nhân kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại
giao hai nước, các hoạt động giao lưu, quảng bá về đất nước, con người và văn
hóa của Việt Nam và
Azerbaijan được tổ chức phong phú và đa
dạng. Hội Hữu nghị tổ chức các buổi giao lưu, gặp gỡ, các buổi tọa đàm về tình
hữu nghị và hợp tác giữa nhân dân hai nước… nhằm thúc đẩy sự hiểu biết và đoàn
kết giữa nhân dân hai nước, góp phần đưa mối quan hệ đi vào chiều sâu và hiệu
quả hơn, đáp ứng lợi ích và nguyện vọng mỗi nước, vì hòa bình, thịnh vượng ở khu
vực và trên thế giới.
A.P